Oberster Gerichtshof: Der Bestellbutton von Bol.com war für Verbraucher nicht klar

Je moet wel heel dom zijn, 

Maar schijnbaar is het mogelijk

Het gaat hier dus om bestellen met de optie achteraf betalen. Maar niet voldaan door de persoon in kwestie. Heeft de persoon een loophole gevonden?

Omdat het woord ‘betalen’ niet expliciet werd genoemd zou het niet duidelijk zijn dat wanneer je iets besteld, je er ook voor moet betalen?
Wat in de actuele neuk zijn dit voor amerikaanse taferelen?

Dit is echt van de gekken. Werkt dit ook in restaurants? ‘Hallo wat wilt u bestellen?’ of ‘waarmee kan ik u van dienst zijn?’ zijn nog minder duidelijk dan ‘bestellen’ met de optie ‘achteraf betalen’ aangevinkt.

Omdat de redditors die reageren allemaal erg verontwaardigd zijn, een korte duiding.

Ten eerste gaan rechters en raadsheren over de uitleg van de wet. Ze verzinnen de wet niet zelf, dat doet de wetgever. De uitspraak is heel helder en kon ook niet anders, omdat de wet heel helder is. En die wet is dus door de Raad van de EU (ministers van de lidstaten), het Europees Parlement, de Nederlandse regering, de Tweede en Eerste Kamer goedgekeurd.

Ten tweede gaat dit arrest niet specifiek om bol.com alleen, maar over alle webshops. De Hoger Raad zorgt namelijk voor rechtseenheid. Het doet er dus niet toe of het bij bol.com om andere reden duidelijk was, want de wet (zie hieronder) is heel strikt. Dat kan en kon bol.com al jaren weten, net als alle andere webshops. Het is dus vooral heel raar dat bestelknoppen nog steeds heel vaak niet kloppen.

Ten derde betrof dit een verstekzaak: de consument kwam bij de rechter niet opdagen. Dat leidt tot een extra uitdaging, want ook in die gevallen moeten rechter het EU recht toepassen omdat het ertoe moet leiden dat de bestelknoppen bij alle webshops in de EU voldoen aan de wetgeving. Dus was de vraag: wat moet er gebeuren als de knop niet voldoet en de consument niet komt opdagen bij een rechtszaak?

Ten vierde betrof dit één arrest van twee arresten die met elkaar samenhingen, want de andere vraag is of een consument ondanks een verkeerde knop toch een vergoeding verschuldigd kan zijn.

De EU regelgeving waar dit over gaat betreft de tweede alinea van artikel 8 lid 2 [Richtlijn 2011/83](https://wetten.overheid.nl/EUR20110083). Die richtlijn verplicht lidstaten zoals Nederland om nationaal wetgeving te maken die voorziet in de verplichting in de richtlijn (ik heb aangezet in bold):

> De handelaar ziet erop toe dat de consument bij het plaatsen van zijn bestelling, **uitdrukkelijk** erkent dat de bestelling een betalingsverplichting inhoudt. Indien het plaatsen van een bestelling inhoudt dat een knop of een soortgelijke functie moet worden aangeklikt, wordt de knop of soortgelijke functie op een **goed leesbare wijze aangemerkt met alleen de woorden** „bestelling met betalingsverplichting” **of een overeenkomstige ondubbelzinnige formulering** waaruit blijkt dat het plaatsen van de bestelling een verplichting inhoudt om de handelaar te betalen. **Indien aan de bepalingen van deze alinea niet is voldaan is de consument niet door de overeenkomst of de bestelling gebonden**.

Daar staat het heel duidelijk en dat is dus wat lidstaten in de wet moeten zetten. En dat is ook gebeurd in 2013/14. Zie art. 6:230v lid 3 BW (ik heb wederom aangezet in bold):

> 3 De handelaar richt zijn elektronische bestelproces op zodanige wijze in dat de consument een aanbod niet kan aanvaarden dan nadat hem op **niet voor misverstand vatbare wijze** duidelijk is gemaakt dat de bestelling een betalingsverplichting inhoudt. Indien de aanvaarding geschiedt door gebruik van een knop of soortgelijke functie, is aan de vorige zin voldaan indien bij het plaatsen van de bestelling in niet voor misverstand vatbare termen en op goed leesbare wijze blijkt dat de aanvaarding een betalingsverplichting jegens de handelaar inhoudt. Een knop of soortgelijke functie wordt daartoe op een goed leesbare wijze aangemerkt met een **ondubbelzinnige formulering** waaruit blijkt dat het plaatsen van de bestelling een betalingsverplichting jegens de handelaar inhoudt. **De enkele zinsnede «bestelling met betalingsverplichting»** wordt aangemerkt als een dergelijke ondubbelzinnige verklaring. **Een overeenkomst die in strijd met dit lid tot stand komt, is vernietigbaar.**

In arrest C-249/21 heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie in 2022 klip en klaar uitgemaakt dat het moet gaan om de tekst **op** de knop. Dus niet ergens in de buurt, maar **erop**.

De Hoge Raad kon dus niet veel anders dan oordelen dat die tekst zo moet zijn en anders een consument de overeenkomst kan vernietigen, maar ook een rechter dat gedeeltelijk **moet** doen als een consument niet komt opdagen. Een andere uitkomst zou ertoe leiden dat er rechtsongelijkheid ontstaat in de Europese Unie en persoonlijk vond ik de Hoge Raad nog mild in die context.

Dus nee: geen ‘Amerikaanse toestanden’. Gewoon toepassing van communautair recht zoals het hoort.

Ik vind het helemaal geweldig dat we als consumenten zoveel rechten hebben, en dat we zo goed beschermd worden door de wet.

Maar Jezus Christus mensen, als je zo dom bent dat je niet begrijpt dat een bestelling plaatsen ook betekent dat je een betaalverplichting aangaat, dan ben je toch waarschijnlijk ook te dom om te kakken?

Gaan we dan echt alles juridisch dichtkitten?

Ik snap overigens niet waarom ze die bestelling niet gewoon pas verwerken als er een betalingsbevestiging is. Duidelijk voor iedereen en scheelt een hoop gezeik.